"Matematyka jest królową wszystkich nauk jej ulubieńcem jest prawda a prostość i oczywistość jej strojem..."
Edukacja matematyczna jest elementem niezbędnym w rozwoju intelektualnym każdego człowieka. Często proces nabywania umiejętności matematycznych przysparza wielu problemów, wymaga wielkiego wysiłku ze strony dzieci, nauczyciela i rodziców.
Wychodząc naprzeciw trudnościom związanym z opanowaniem umiejętności matematycznych Edyta Gruszczyk- Kolczyńska polska pedagog, profesor nauk humanistycznych i nauczyciel akademicki Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie oraz Ewa Zielińska opracowały koncepcję "Dziecięca matematyka".
Dziecięca matematyka z wczesnym wspomaganiem rozwoju umysłowego dzieci jest ściśle połączona z intensywnym rozwojem myślenia i kształtowaniem odporności emocjonalnej oraz ćwiczeniami pewnych umiejętności matematycznych u dzieci.
Istotnym elementem tej koncepcji są osobiste doświadczenia dziecka stanowią one budulec z którego dziecko tworzy pojęcia i umiejętności.
Stały się one dla mnie punktem wyjścia i impulsem do podjęcia działań na terenie naszego przedszkola w zakresie rozwijania pojęć matematycznych. Uważam, że jest to świetna metoda, której realizacja sprawia, że uczenie się matematyki staje się przyjemne, a dzieci wręcz uwielbiają te zajęcia.
Monika Okoń
nauczyciel wychowania przedszkolnego
i edukacji wczesnoszkolnej.
I Orientacja przestrzenna w edukacji dzieci
Wspomaganie rozwoju umysłowego wraz z edukacją matematyczną rozpoczyna się od kształtowania orientacji przestrzennej dzieci, rozumieniu przestrzeni, kształtowaniu schematu swojego ciała, rozwijania zdolności do przyjmowania własnego punktu widzenia. W ramach orientacji przestrzennej wspomagamy dzieci w skupieniu uwagi, uczymy je wytyczać kierunki w przestrzeni i określać położenie obiektów względem przyjętego puntku odniesienia.
Bez takich umiejętności będą miały sporo kłopotów w orientowaniu się na kartce papieru, a potem w nauce geometrii, w posługiwaniu się planem i mapą.
A oto kilka przykładów ćwiczeń i zabaw które wspomagają ten obszar rozwoju u dzieci.
II Rytmy w matematyce
Rytmy traktowane są jako sposób rozwijania umiejętności skupienia uwagi w prawidłowościach i korzystania z niej w różnych sytuacjach. Dlaczego jest to ważne?
Ponieważ wykorzystujemy rytmy w nabywaniu umiejętności liczenia oraz dla zrozumienia sensu mierzenia.
Rytm jest obecny w wielu formach naszej aktywności. Język którym posługujemy się ma określony rytm i melodię.
Matematyka także wypełniona jest rytmami. Liczenie wywodzi się z rytmów wskazywania obiektów. Warto zatem zająć się kształtowaniem dziecięcej zdolności do dostrzegania regularności rytmicznych. Łatwiej będzie dziecku zrozumieć świat w którym żyje.
Swoje działania rozpoczęliśmy od układania prostych i krótkich ciągów powtarzalnych układów, by zakończyć na tych nieco bardziej skomplikowanych, z którymi-jak się okazało-bez problemu sobie poradziliśmy.
III Kształtowanie umiejętności liczenia
Kształtowanie umiejętności liczenia, a także dodawania i odejmowania obejmuje proces: począwszy od liczenia konkretnych przedmiotów przez liczenie na palcach, aż do rachowania w pamięci. Liczenie wywodzi się z rytmu i gestu wskazywania. Najpierw dziecko wyodrębnia z otoczenia to co chce policzyć. Może to uczynić wzrokiem lub gestem. Następnie dotyka lub wskazuje przedmioty i określa je liczebnikami. Licząc stara się przestrzegać reguły ,,jeden do jednego'': jeden liczony przedmiot, jeden gest wskazujący i jeden wypowiedziany liczebnik. Stosunkowo późno dziecko zaczyna rozumieć, że wynik liczenia nie zależy od tego czy liczy,,od początku'' czy ,,od końca''. Ważne jest aby policzyć wszystkie przedmioty. Do tych prawidłowości liczenia dziecko musi dojść w wyniku samodzielnych doświadczeń. Trzeba zachęcać dziecko do liczenia, pokazywać jak się liczy, liczyć razem z nim, podpowiadać liczebniki itp.
Aktywności związane z liczeniem rozpoczęliśmy od przeliczania patyczków rozłożonych przed nami.
IV Dodawanie, odejmowanie, rozdawanie i rozdzielanie po kilka
W tym obszarze kształtujemy umiejętności rachunkowe u dzieci od dodawania i odejmowania konkretnych przedmiotów przez rachowanie na zbiorach zastępczych po rachowanie w pamięci, a także wspomaganie dzieci w rozwijaniu intuicji mnożenia i dzielenia.
V Przyczyna i skutek oraz przewidywanie następstw
Wspomaganie dzieci w coraz sprawniejszym wiązaniu przyczyn ze skutkami pomaga lepiej zrozumieć sens równości i nierówności w obszarze edukacji matematycznej.
VI Klasyfikacja
Kształtowanie czynności umysłowych potrzebnych dzieciom w porządkowaniu obiektów i definiowaniu ( tworzeniu pojęć ).
VII Stałość liczby elementów w zbiorze
Wspomaganie dzieci w rozwoju operacyjnego rozumowania w zakresie koniecznym do kształtowania pojęcia liczby naturalnej: ustalenie stałej liczby elementów w zbiorze przy obserwowanych zmianach sugerujących, że jest ich mniej, wnioskowanie o aspekcie porządkowym liczby naturalnej.
Zabawy i ćwiczenia z wiatrakiem matematycznym ,,Strona lewa i prawa''
Ćwiczenia w dostrzeganiu regularności i układania rytmów
,,Liczymy tak daleko jak potrafimy..."
Rachowanie-czyli od dodawania i odejmowania konkretnych przedmiotów, przez rachowanie na zbiorach zastępczych, po rachowanie w pamięci.
15.03 odbyła się w Warszawie konferencja na której omawiano i dyskutowano na temat metod prowadzenia zajęć z zakresu edukacji matematycznej( praca z ,, Darami Froebla "), poruszano wiele interesujących kwestii odnośnie prowadzenia dokumentacji w przedszkolu. Oczywiście wykłady prowadziły prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska i Ewa Zielińska.
Dodawanie odejmowanie, rozdawanie i rozdzielanie po kilka
Sytuacje zadaniowe i zabawy pomagające lepiej zrozumieć sens równości i nierówności oraz sprawniej rachować
Klasyfikowanie, czyli segregowanie według kształtu, koloru i wielkości
Ustalanie stałej liczby elementów w zbiorze.
